Hiểu về giáo dục : Nền tảng để xây dựng trường học

Trong tiếng Anh, từ “giáo dục” là “education”, xuất phát từ tiếng Latin “educare” có nghĩa là nuôi dưỡng và chăm bẵm. Giáo dục trong tiếng Việt cũng được ghép từ giáo – dạy dỗ, chỉ bảo, hướng dẫn và từ dục – chăm sóc, nuôi nấng. Điều này cho thấy một nhận thức cốt lõi chung từ lâu trong văn hóa phương Đông và phương Tây rằng giáo dục là việc nuôi dưỡng, “kiến tạo và hoàn thiện” một con người.

Hầu hết các mô hình giáo dục tiên tiến và tinh hoa trên thế giới đều nhận thức được tầm quan trọng của sứ mệnh cao cả này. Nói về một con người được giáo dục, theo Nhà giáo dục Peter Gittins, Giám đốc Giáo vụ và thành viên Hội hội đồng Sáng sáng lập Hệ thống trường song ngữ quốc tế EMASI nhận định : “Một con người trọn vẹn không chỉ có kiến thức để trả lời các câu hỏi, không chỉ có kĩ năng để đáp ứng yêu cầu công việc, mà còn có đầy đủ sự phát triển về: sức khỏe và năng lực thế chất, thông minh và rành mạch về trí tuệ, thấu cảm và tinh tế trong cảm xúc.”

Đánh giá của ông Peter Gittins cũng cho thấy một tầm nhìn sâu sắc và lâu dài của Hệ thống trường EMASI, với niềm tin mạnh mẽ rằng một con người trọn vẹn như vậy sẽ nhanh chóng thích nghi và làm chủ bất kì yêu cầu nào về kiến thức, kĩ năng, áp lực công việc … và biết cách sắp xếp, tổ chức cuộc sống theo những khả năng, hoàn cảnh cũng như cơ hội khác nhau. Nhưng quan trọng hơn, khi được nuôi dưỡng để trở nên trọn vẹn về cả thể chất, trí tuệ, tinh thần và cảm xúc, một thế hệ học sinh sẽ sở hữu một nền tảng nội tại vững chãi, trở thành những con người hạnh phúc và biết cách sống, hành xử nhân văn, có khả năng tự học và yêu học hành. Từ đó, các em sẽ là thế hệ góp phần tạo nên một xã hội hạnh phúc và thịnh vượng.

Hệ thống cơ sở vật chất : Phản chiếu vật lí của triết lí giáo dục

Một trong những điều các phụ huynh thông thái và các nhà giáo dục tâm huyết luôn quan tâm là làm cách nào các ngôi trường có thể đạt được những mục tiêu giáo dục của họ. Bởi vì, việc thẩm định những yếu tố tạo nên một ngôi trường sẽ giúp đánh giá được đầu ra của môi trường giáo dục tại ngôi trường đó. Trong đó, hệ thống cơ sở vật chất đóng một yếu tố quan trọng, dù điều này chưa thực sự được xem trọng trong nhiều năm, đặc biệt là tại Việt Nam.

Một ngôi trường phải được xây dựng trên một chương trình học, chứ không ai xây dựng một chương trình học để phù hợp với một ngôi trường. Đây là một nguyên tắc rất đơn giản và được mọi người công nhận. Tuy nhiên, trên thực tế tại Việt Nam, để thấu hiểu và thực hiện được điều này lại chưa phải dễ dàng và phổ biến.

Tại EMASI, với sứ mệnh mang đến một nền giáo dục hàng đầu bằng tiếng Việt và tiếng Anh, coi trọng sự xuất sắc trong học tập cũng như sự phát triển cá nhân, ngôi trường đã được xây dựng như thế nào để phục vụ sứ mệnh đó ?

Một con người hạnh phúc sẽ là một người yêu cái đẹp – nghệ thuật, một con người thành công phải là một người luôn đặt kỳ vọng cao trong mọi tiêu chuẩn. Với triết lý này, ngay từ khi bắt đầu thiết kế, tiêu chí trên hết cho mỗi ngôi trường EMASI là phải mang tính thẩm mỹ và nghệ thuật cao, tiêu chuẩn xây dựng và trang thiết bị phải ngang tầm với các quốc gia phát triển. Điều này không nhằm mục đích tiếp thị để tạo lợi thế cạnh tranh bởi xét về mặt thương mại, nó vô cùng tốn kém và không mang lại hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, nó có một ý nghĩa giáo dục vô cùng to lớn mà những người sáng lập có niềm tin mạnh mẽ ở đó : các em học sinh ngay từ nhỏ đã quen và được “nhúng chìm” trong một môi trường có tính nghệ thuật cao, mọi thứ chung quanh đều có chất lượng và tiêu chuẩn cao, từ đó sẽ hình thành trong tiềm thức các em một thị hiếu thẩm mỹ cũng sẽ rất cao, sự kỳ vọng về chất lượng cũng sẽ rất cao. Và như vậy các em đã thiết lập được cho mình một hệ tiêu chuẩn rất cao trong mọi việc. Để sau này khi trưởng thành, cho dù ở bất kỳ vai trò nào trong xã hội, từ công nhân, kỹ sư, nhà sản xuất công nghiệp, nhà cung cấp dịch vụ, hay nghệ sĩ, chính khách v.v. những con người này sẽ luôn thiết lập những tiêu chuẩn cao nhất trong mọi việc mình làm. Từ đó, xã hội sẽ phát triển, thịnh vượng và hạnh phúc.

Trong sự phát triển cá nhân, sự phát triển thể chất và thẩm mỹ đóng một vai trò rất quan trọng. Vì vậy tại EMASI, những tiện ích như hồ bơi, nhà thi đấu, phòng đa năng, sân bóng, phòng múa, phòng kịch nghệ, phòng nghệ thuật, không gian sáng tạo và triển lãm nghệ thuật, trung tâm âm nhạc với rất nhiều phòng chức năng và phòng thực hành,… là những điều không thể thiếu. Bởi những điều kiện cơ sở vật chất này về bản chất cũng để đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục của nhà trường : sự phát triển cá nhân cũng quan trọng như thành tích học tập.

Phương pháp sư phạm tại EMASI được nhấn mạnh là phương pháp sư phạm đa chiều: tức khuyến khích sự tương tác, thảo luận, tranh luận giữa học sinh với học sinh, học sinh với giáo viên, giáo viên với giáo viên, với kiến thức và thông tin từ nhiều nguồn khác nhau chứ không phải chỉ có sách giáo khoa. Như vậy cơ sở vật chất nhà trường phải được trang bị như thế nào để đáp ứng yêu cầu đó? Trước hết, nguồn học liệu được nhà trường trang bị vô cùng phong phú và dồi dào, không chỉ có sách giáo khoa, nhà trường còn mua chương trình của rất nhiều nhà xuất bản khác trên thế giới như Cambridge, National Geographic Learning, Encyclopaedia Britannica, Readtheory, TedTalk, Vocab.com,… đồng thời toàn bộ khuôn viên nhà trường được trang bị WiFi với đường truyền có tốc độ và độ bảo mật cao để bất cứ ai đều có thể dễ dàng tiếp cận một cách an toàn nguồn kiến thức vô hạn của nhân loại qua internet. Mỗi lớp học đều được trang bị máy chiếu tương tác vì bảng đen đã từ lâu không còn là công cụ duy nhất để truyền tải bài giảng. Để kích thích sự tương tác, thảo luận, và làm việc nhóm, bàn ghế trong lớp học được thiết kế theo mô hình “collaborative” có thể  tổ hợp thành nhiều  kiểu nhóm khác nhau, tạo nên một không gian học tập năng động và thú vị.

Khi nói về giáo dục trải nghiệm, thì các phòng thí nghiệm chuyên biệt được trang bị hoàn chỉnh chính là nơi học sinh được học các môn khoa học như vật lý, hoá học, sinh vật chứ không phải cách truyền thống khi học sinh học lý thuyết trong lớp và được thực hành ở phòng thí nghiệm vài lần một năm. Điều này có hiệu quả trực tiếp đến chất lượng giờ học vì học sinh không cần phải học thuộc lòng các định luật và tưởng tượng xem chúng hoạt động thế nào, các em sẽ được quan sát và trải nghiệm trực tiếp, từ đó hiểu rõ khái niệm và cách thức vận dụng nó.

Khả năng tự học của mỗi học sinh sẽ là mục tiêu tối hậu của nhà trường, chứ không phải điểm số, mặc dù điểm số cũng quan trọng nhưng sẽ là một việc không khó. Với mục tiêu này, thư viện sẽ là trái tim của nhà trường EMASI. Học sinh đến thư viện không chỉ để tận hưởng một không gian rất đẹp đẽ, rộng rãi và thoải mái với nguồn sách vở phong phú. Mà ở thư viện, các em được học cách truy xuất thông tin, thẩm định độ tin cậy của thông tin, phương pháp nghiên cứu, cách viết tiểu luận, cách trình bày luận văn,… Từ đó hình thành năng lực tự học, một khả năng quan trọng nhất của một con người trí thức.

Sẽ còn vô vàn những khía cạnh khác của nhà trường ảnh hưởng và liên quan trực tiếp đến quá trình phát triển tri thức và hình thành tính cách của học sinh như không gian xanh, màu sắc ánh sáng, hoặc thậm chí cả những chiếc thùng rác được phân loại v.v. Tất cả đều được suy nghĩ thấu đáo và chăm chút đến từng chi tiết tại EMASI. Tuy nhiên, một thiết kế trường học thẩm mỹ cao, chất lượng và an toàn không phải là toàn bộ câu chuyện. Để kết luận chúng tôi xin trích dẫn một số nhận xét sau của đội ngũ lãnh đạo hệ thống EMASI :

• Tiến sĩ Huỳnh Công Minh, Tổng Hiệu trưởng Hệ thống trường EMASI cho rằng: “Bài toán mà Nhà trường trăn trở ngay từ ngày đầu tiên là kết hợp được một thiết kế trường học tổng thể, các phòng chức năng với vai trò riêng biệt và các trang thiết bị riêng lẻ thành một mạch hài hòa và logic. Chúng tôi tự tin đã nhìn ra và giải quyết phần lớn lời giải đấy. Phần còn lại sẽ luôn được Nhà trường nỗ lực đổi mới và cập nhật trong toàn bộ thời gian hoạt động trước đây và nhiều năm sau này.
• Tiến sĩ Sheryl Freeman, Giám đốc Điều hành trường EMASI Nam Long (Quận 7) chia sẻ: “Nhà trường EMASI đặc biệt kĩ càng trong quá trình lựa chọn bàn ghế cho học sinh. Tất cả các bộ bàn ghế đều được đặt hàng riêng và nhập từ nước ngoài, có thể thay đổi độ cao, dễ di chuyển và lắp ráp cho nhiều mô hình học nhóm, làm việc theo dự án hay thuyết trình khác nhau. Các em học sinh của trường thực sự có kết nối sâu sắc với lớp học EMASI, điều đó làm nên một không gian phát triển và sáng tạo đặc biệt chỉ có ở đây.” 

• Thạc sĩ Giáo dục Joshua James, Giám đốc Điều hành trường EMASI Vạn Phúc (Thủ Đức) kết luận : “Chính bởi vì Nhà trường luôn nhìn nhận mỗi cá thể học sinh như một con người riêng biệt, nhiều tiềm năng và đang chờ được nuôi dưỡng về mọi mặt, toàn bộ ngôi trường cùng Hệ thống cơ sở vật chất đi kèm luôn có khả năng truyền đạt và hỗ trợ tới mọi thành viên trong cộng đồng tinh thần giáo dục EMASI rất nhân văn, ái quốc và đầy tính khai phóng. Mỗi thành viên trong đội ngũ sư phạm của Nhà trường luôn cảm thấy tự hào và nỗ lực khi được là một phần trong môi trường của nền giáo dục tiên phong tại đây.”